Zelfvertrouwen is vaak een kwestie van trainen en getraind worden. Er zijn enorm veel boeken geschreven en studies uitgevoerd over het menselijk zelfvertrouwen. Hoe komt het dat de ene persoon veel vertrouwen heeft in het eigen kunnen, terwijl iemand anders elke uitdaging uit de weg gaat, omdat wordt gedacht: ‘ik kan dit niet, dit lukt mij niet, ik zal toch wel falen.’
Het fundament de opvoeding
Ik zal maar direct met de deur in huis vallen, in de opvoeding van kinderen ligt de basis voor het zelfvertrouwen. Kinderen leren over het algemeen snel nieuwe dingen en ook zelfvertrouwen is te leren. Simpel gezegd komt het er op neer dat je je kinderen zelf leert om oplossingen te bedenken. Kinderen die spelenderwijs worden uitgedaagd door hun opvoeders om uitdagingen en probleempjes op te lossen, ontwikkelen op jonge leeftijd oplossingsgerichte competenties. Deze competenties hebben zij later in hun volwassen leven nodig om complexere problemen op te lossen en de juiste keuzes te maken in hun leven. Daarnaast leren ze dat uitdagingen lastig kunnen zijn en ondanks onzekerheid en weerstand ze toch zaken kunnen bereiken.
Wat niet helpt bij de ontwikkeling van zelfvertrouwen van kinderen is om elk obstakeltje uit de weg halen en kinderen niet zelf te laten proberen om iets voor elkaar te krijgen. Dit fenomeen staat ook wel bekend als de "curling ouders".
Mandarijnen
Zelf haalde ik tot voor kort de draadjes van de mandarijnen af en haalde elk stukje mandarijn van elkaar af, voor het aan onze oudste dochter van 3 jaar te geven. Tegenwoordig laten we dat onze dochter doen, ze kan dit prima en heeft ons hier helemaal niet voor nodig. Ook hebben we haar uitgedaagd om zelf haar mandarijn te pellen. In het begin ging het haar lastig af, maar nu lukt het haar al zelf de schil van haar mandarijn af te halen. Op deze manier ontwikkelt ze meer zelfstandigheid en we laten haar nadenken hoe bepaalde uitdagingen op te lossen. Misschien dat niet alles direct lukt en dat is precies waar het om draait. Want ook volwassenen slagen niet altijd direct de eerste keer. Het zijn vaak de mensen die iets extra’s weten te bereiken, omdat ze na een mislukte poging of fout niet opgeven. Ze gaan juist op zoek naar een alternatieve oplossing of een aanpassing van de aanpak.
Wanneer je het probleemoplossend vermogen wil stimuleren dan stimuleer je ook dat fouten maken en weerstand erbij hoort. Elk klein succesje draagt bij aan het zelfvertrouwen en daar zullen kinderen op lange termijn veel profijt van hebben.
Metafoor van de gereedschapskist
Vertrouwen in het eigen kunnen om een uitdaging aan te gaan, kun je zien als een goed gevulde gereedschapskist. Wanneer je de juiste tools bezit dan kun je nagenoeg elke klus aan. Het aanleren van oplossend vermogen en competenties gaat het snelst bij kinderen, volwassener zijn wat trager bij het aanleren van nieuwe zaken. Maar ook wanneer je als kind minder tools hebt ontwikkelt, kun je op latere leeftijd nieuwe strategieën en manieren van denken en doen ontwikkelen. Dat is het mooiste aan mijn vak als psychosociaal therapeut.
Voordat de client en ik zover zijn, is het belangrijk om te weten, hoe iemand in elkaar steekt, wat degene vanuit vroeger heeft meegekregen en welke aanpak het beste past bij een bepaalde persoon. Wanneer deze analyse is gemaakt dan pas gaan we werkelijk aan de slag met een mooi doel en een plan van aanpak hoe doelen kunnen worden bereikt.
'Zelfvertrouwen is geloven dat je een kracht bezit groter dan je angst en twijfels.'
Comments